Siano

Każdy kto choć trochę interesuje się żywieniem małych ssaków egzotycznych wie, że podstawą ich diety jest siano. Czy każdy jednak wie dlaczego akurat siano? Jaki ma ono wpływ na przewód pokarmowy i cały organizm zwierzęcia?

Definicja zamieszczona na stronie Wikipedii głosi, że siano to trawy, rośliny motylkowe i inne rośliny skoszone przed dojrzałością, a następnie wysuszone (zazwyczaj w warunkach naturalnych). To właśnie niska zawartość wody jest pożądaną cechą tego produktu tak chętnie zjadanego przez naszych pupili. Dodatkową wartością jest duża zawartość włókna, wapnia i fosforu oraz niska zawartość tłuszczu. Najsmaczniejsze i najbardziej pożądane siano uzyskujemy z pierwszego pokosu – jest ono wtedy najtwardsze i najchętniej zjadane.

Czym jest włókno?

1. Włókno strawne - inaczej cukry strukturalne, które stanowią doskonałe źródło wolno uwalnianej energii. Najważniejszymi ich przedstawicielami jest celuloza i hemiceluloza. Zarówno celuloza jak i skrobia zbudowane są z wielu cząsteczek glukozy, a więc są po prostu wielocukrami. Jednak ich odmienna budowa i funkcja sprawiają, że znacznie różnią się od siebie strawnością.
2. Włókno niestrawne - inaczej związki niecukrowe – np. lignina. Jest ona odporna na działanie zarówno enzymów trawiennych, jak i na bakteryjne procesy fermentacji. W związku z tym nie posiada żadnej wartości odżywczej dla organizmu. Pełni jednak inną, bardzo istotną rolę! Włókno niestrawne działa w przewodzie pokarmowym jak „wymiatacz“ resztek. Dzięki temu zapewnia prawidłową motorykę i funkcjonowanie. O ilości niestrawnego włókna świadczyć będzie to jak bardzo sztywna i zdrewniała jest roślina – im bardziej tym większa będzie zawartość niestrawnej frakcji. Bogate w nie są między innymi zdrewniałe części łodyg lucerny czy łuska owsiana.

Duża ilość włókna i mała zawartość wody sprawia, że siano staje się pokarmem niełatwym do zjedzenia. Aby źdźbło zostało odpowiednio rozdrobnione przed połknięciem zwierzę musi dość długo je przeżuwać. Ten proces bardzo korzystnie wpływa na zęby policzkowe, ponieważ usprawnia ich ścieranie i nie dopuszcza do ich nadmiernego, nieprawidłowego przerostu. Ponadto wpływa na prawidłową perystaltykę – dlatego tak często zalecane jest podawanie samego siana w sytuacji, gdy nasz gryzoń ma biegunkę lub inne zaburzenia pracy jelit. Włókno stanowi źródło bezpiecznej, wolno uwalnianej energii w postaci lotnych kwasów tłuszczowych. Oznacza to, że nie ma ryzyka, iż zjedzone przez szynszylę siano zacznie fermentować w przewodzie pokarmowym i spowoduje wzdęcie – wręcz przeciwnie, jest trawione powoli i dostarcza zwierzęciu energii na długi czas. Równie istotnym walorem siana jest duża zawartość wapnia i fosforu. Ilość tych makroelementów jest zmienna w zależności od wielu czynników - począwszy od samego składu jakościowego siana (czyli z jakich gatunków roślin się składa), jak i warunków atmosferycznych podczas wzrostu i suszenia siana oraz jego dalszego przechowywania, od nawożenia uprawianych traw, warunków glebowych, a nawet od samej fazy wzrostu roślin w trakcie ich zbioru.